Yönetici Özeti

Değişen makro ekonomik koşullar, sürdürülebilir büyüme ihtiyacı, artan maliyetler, teknolojinin iş hayatının her alanında gözle görülür bir şekilde yaygınlaşması ve müşteri tüketim alışkanlıklarında yaşanan dönüşüm, şirketleri stratejilerinde ve iş modellerinde inovasyon arayışına itiyor. Günümüzün bu hızlı değişen yapısına ayak uydurmak, derinleşen rekabetçi ortamda farklılaşmak ve büyümeyi sürdürebilmek için inovasyonu hayata geçirmek bir zorunluluk haline geliyor. Teknolojik gücü elinde tutan şirketler “olağan dışı şüpheliler” olarak adlandırdığımız sektör dışı rakipler haline geldi ve pek çok geleneksel sektör ile rekabette ön plana çıkmaya başladı.

Geleneksel yöntemlerle, girişimcilerin yarattığı yenilikçi başarıyı şirketlere taşımanın pek mümkün gözükmediği bu atmosferde şirketlerdeki eksik parça “girişimcilik”. Şirketlerde inovasyonu çalışır hale getirmenin yolu girişimciliği şirket içine taşımaktan geçiyor. Günümüz dünyasında girişimciliğin şirketlerin içerisine taşınması, sürdürülebilir rekabet avantajı yaratmaya başladı ve bu kavramın yanı sıra beraberinde getirdiği yöntemlerin de Türkiye’deki şirketler tarafından derinlemesine anlaşılması ihtiyacını ortaya çıkardı. Bu rehber kapsamında 48 TÜSİAD üye şirketinin katıldığı anket, şirketlerin %92’sinin halihazırda inovasyon ve kurumsal girişimcilik faaliyetlerinin şirket cirosuna olan etkisinin farkında olduklarını gösteriyor. Bu kavramların bilinirliği yurt dışı merkezli ve çalışan sayısı daha fazla olan şirketlerde daha yüksek oranda ortaya çıkıyor.

Bu rehber, kavramsal bilinirliği arttırmak adına öncelikle inovasyon ihtiyacı doğrultusunda öne çıkan girişimcilik ve kurumlarda girişimcilik ile ilgili genel tanımları ele alıyor:

  • İnovasyon, yeni veya iyileştirilmiş bir ürün, hizmet ya da farklı bir çalışma yöntemini müşteri ile buluşturmak veya şirkete verimlilik sağlamak için izlenen süreçlerin tümü olarak tanımlanıyor.
  • Girişimcilik ise, ekonomik fayda sağlayacak iş fırsatlarının, belirsizlik ortamında risk alınarak minimum zaman, emek ve finansal yatırım ile ticarileştirilmesi olarak ele alınıyor.
  • “Startuplar” olarak yaygınlaşmış kurumlar, aşırı belirsizliğin olduğu ortamlarda ölçeklenebilir büyümeyi sağlayacak iş modeli arayışında olan girişimler olarak farklı bir noktada konumlandırılıyor.
  • Kurumlarda girişimcilik, şirket içinden veya dışından gelen yenilikçi fırsat veya fikirlerin, şirket tarafından desteklenerek ticarileştirilmesi veya ölçeklenmesi olarak tanımlanıyor.

Kavramların derinlemesine anlaşılmasının yanı sıra, yöntemlerin ve başarılı uygulamaların incelenmesi de büyük önem taşıyor. Bu rapor kurumlarda girişimcilik programlarına değinmenin yanı sıra, kurumlarda girişimcilik yapısının temel çerçevesi ve uygulamaya yönelik adımlar ile şirketlere yol gösteriyor.

Dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de girişimciliğe dair ilgi ve farkındalıkla beraber, kurum içinde ve dışında alınan aksiyonlar gün geçtikçe artıyor. Yapılan ankete göre, her iki şirketten birinde bir girişimcilik programı yapılıyor. Kurum içinde girişimcilik programları kapsamında, şirketler girişimciliği profesyonel yöntemler ile kendilerine adapte etmeye çalışıyor. Kurum dışında ise, girişimciler veya girişimci adaylarıyla farklı platformlarda buluşmalar düzenleniyor ve ekosistemdeki farklı oyuncularla iş birlikleri gerçekleştiren şirketler yeni fikirlerin oluşturulmasını ve hayata geçirilmesini sağlıyor. Fakat aynı ankete göre, şirketlerin dörtte biri kurum dışı girişimcilik kavramından haberdar olmaması inovasyonun dışa dönük bacağının eksik kalabileceğini işaret ediyor.

Kurumlarda girişimcilik programları tasarlamak ya da kurum içinde girişimcilik kültürünü destekleyecek adımlar atmak, şirketlerde inovasyonu çalışır hale getirmeyi destekleyen önemli çalışmalar olsa da tek başlarına beklenen etkiyi yaratamıyor. Bu noktada girişimciliğin ticarileşmesi büyük önem kazanıyor. Şu an halihazırda kurumiçi girişimcilik programı bulunan şirketlerin sadece %64’ünde ticarileşen fikirlerin mevcut olduğu görülüyor. Bu sebeple rehber kapsamında şirketlerin bu yaklaşımı bütünsel olarak oluşturmasını sağlayacak bir çerçeve ortaya konması amaçlanıyor. Bu bütünsel yaklaşım, büyük ölçekli programlara başlamadan önce her kademede kabul gören yeni ve yalın bakış açısının, kurum içinde yaygınlaştırılması için yapılması gerekenleri netleştirmeye sevk ediyor. Aşağıda belirtilen başlıklar kurumların girişimcilik dönüşümünü destekleyecek ana çerçeve ve adımları özetliyor:

  • Strateji, vizyon ve yetki
  • Girişimcilik kültürü
  • Orta kademe yönetim katkısı
  • Kurumlarda inovasyon süreçleri
  • Kurumlarda girişimcilik programları altyapısı


Girişimcilik faaliyetlerine başlamak veya mevcut faaliyetlerini iyileştirmek için, şirketlerin strateji ve vizyon, inovasyon yönetim ve süreçleri ile girişimcilik kültürü bileşenlerini bütünsel olarak kapsayan bir yol haritasına ihtiyaçları var. Rehber çerçevesinde şirketlere rehberlik edecek 100 günlük bir aksiyon planı sunulmasının yanı sıra Türkiye’de ve dünyada kurumlarda girişimcilik uygulamalarında başarı gösteren farklı sektörlerden örnek vakaları paylaşılıyor. Bu vakalar kültürel altyapıyı oluşturmanın ve bütünsel bakış açısı benimsemenin kurumların girişimcilik dönüşümündeki önemini ortaya koyuyor.

 

  • Rehber
  • Paylaş
  • İndir